Alimenty to świadczenie pieniężne należne uprawnionym, do którego wypłaty zobowiązani rodzice są do partycypowania w kosztach utrzymania, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
Ustawa Kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje dwa sposoby zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb – albo w formie świadczeń pieniężnych (tzw. alimenty), albo w naturze. W tym ostatnim wypadku świadczenie zobowiązanego polega w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub wychowanie uprawnionego.
Wysokość alimentów na dziecko zależy od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do płacenia alimentów.
Zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka związany jest przede wszystkim z zaspokajaniem podstawowych potrzeb bytowych dziecka m. in. w postaci wyżywienia, stosownej do wieku odzieży, środków higieny i na ochronę zdrowia, kształcenia, ale także kosztów rozrywki i zajęć dodatkowych. Oceniając potrzeby dziecka bierze się pod uwagę m. in. wiek dziecka, miejsce pobytu, a także inne okoliczności zależne od konkretnego przypadku.
Poprzez możliwości zarobkowe i majątkowe należy rozumieć nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane przez zobowiązanego, lecz te zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych (orzeczenie SN z dnia 9 stycznia 1959 r. 3 CR 212/59). Tym samym wysokość alimentów nie jest zależna od rzeczywistych dochodów zobowiązanego, ale od jego możliwości zarobkowania mając na uwadze m. in. wiek, zdolności, kwalifikacje i umiejętności zobowiązanego.
Pamiętać należy, iż jedną z istotnych zasad ustalania wysokości alimentów jest zasada równiej stopy życiowej dzieci i rodziców. Oznacza to, że rodzice powinni zapewnić dziecku warunki materialne odpowiadające, tym w jakich sami żyją.
Raz ustalona wysokość alimentów nie ma charakteru niezmiennego i w razie zmiany stosunków można żądać zmiany wyroku sądowego dotyczącego zasądzonych alimentów.
Zazwyczaj z wiekiem potrzeby dziecka rosną wówczas można wystąpić o podwyższenie aliemntów wykazując wzrost usprawiedliwonych potrzeb dziecka w stosunku do okresu w którym obowiązek alimentacyjy został ustalony lub zwiększenie się możliwości zarobkowych lub majątkowych zobowiązanego rodzica.
W przypadku istotnego zmniejszenia się usprawiedliwonych potrzeb dziecka lub istotnego zmniejszenia się możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego istnieje możliwość żądania obniżenia alimentów.
Z żądaniem podwyższenia alimentów lub obniżenia alimentów należy wystąpić do sądu. Sąd wówczas obowiązany jest porównać stan istniejący w dacie uprawomocnienia się poprzedniego orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego ze stanem istniejącym w dacie orzekania w niniejszej sprawie.
Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka nie jest w żaden sposób ograniczony konkretnie wskazanym terminem do którego ten obowiązek spoczywa na rodzicach, a w szczególności terminem osiagnięcia przez dziecko pełnoletności.
Rodzice zobowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zatem obowiązek alimentacyjny rodziców trwa do chwili osiągnięcia przez dziecko zdolności do samodzielnego się utrzymywania.
Rodzice mogą uchylić się od utrzymywania dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.
Nadto rodzic może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka.
W przypadku potrzeby skorzystania z pomocy prawnika w zakresie porady prawnej odnośnie alimentów na dziecko, doświadczony Radca Prawny z Oleśnicy Krzysztof Wojsa oferuje profesjonalną pomoc prawną:
- uzyskanie alimentów
- sporządzenie stosownego pisma (pozew o alimenty)
- uregulowanie władzy rodzicielskiej
- ustalenie kontaktów z dzieckiem